Đầu Tư VPS Phái Sinh Và Những Thông Tin NĐT Không Nên Bỏ Lỡ 

Cùng với sự phát triển của chứng khoán Việt Nam, đầu tư VPS phái sinh đang là một trong những lĩnh vực được nhiều nhà đầu tư quan tâm. Tuy nhiên trước khi quyết định đầu tư vào chứng khoán phái sinh VPS nhà đầu tư cần tìm hiểu rõ thông tin về hình thức giao dịch này để tránh được rủi ro không đáng có trong quá trình đầu tư. 

Để giúp các quý nhà đầu tư có cái nhìn chi tiết về giao dịch phái sinh trên VPS trong bài viết này chúng tôi sẽ tổng hợp lại tất cả những điểm cần lưu ý trước khi đầu tư chứng khoán phái sinh VPS. Bởi vậy các nhà đầu tư hãy dành 5-10 phút trong quỹ thời gian vàng ngọc của mình để tìm hiểu bài viết và có những quyết định đầu tư chính xác.

Tổng quan về chứng khoán phái sinh VPS

Cũng giống như các loại chứng khoán phái sinh trên thị trường, chứng khoán VPS phái sinh cũng có đặc điểm tương tự. Dưới đây là một số thông tin giúp nhà đầu tư có thể hiểu rõ về loại chứng khoán phái sinh này.

Chứng khoán VPS phái sinh là gì?

Chứng khoán phái sinh VPS được hiểu như một công cụ tài chính mà giá trị của chúng phụ thuộc vào giá của một tài sản cơ sở. Khi khoản đầu tư chứng khoán phái sinh được xác lập cũng là lúc quyền lợi và/hoặc nghĩa vụ của các bên tham gia hợp đồng trong việc thanh toán và/hoặc chuyển giao tài sản cơ sở với một mức giá được thỏa thuận trước được hình thành vào một thời điểm nhất định trong tương lai. Tài sản cơ sở của một chứng khoán phái sinh có thể được quy ước là hàng hóa cụ thể  như nông sản, kim loại khai thác,…. hoặc cũng có thể là các công cụ tài chính như trái phiếu, cổ phiếu của công ty, chính phủ…

VPS giao dịch những loại chứng khoán phái sinh nào?

Tại VPS chứng khoán phái sinh bao gồm 4 loại Hợp đồng kỳ hạn (Forward), Hợp đồng tương lai (Future), Hợp đồng quyền chọn (Option), Hợp đồng hoán đổi (Swap).

Các loại hình chứng khoán phái sinh được hiểu như sau:

Hợp đồng kỳ hạn VPS là thỏa thuận mua hoặc bán một tài sản cơ sở tại một thời điểm xác định ở thời điểm tương lai với một mức giá được xác định trước tại thời điểm các bên ký kết hợp đồng. 

Giao dịch phái sinh trên VPS theo hợp đồng tương lai (Future) là một dạng hợp đồng kỳ hạn đã được chuẩn hóa, niêm yết. Giao dịch được thực hiện dựa theo các quy định của Sở Giao dịch có tổ chức. 

Hợp đồng quyền chọn (Option); đây là hợp đồng cho phép nhà đầu tư đang sở hữu nó có quyền mua/bán tài sản cơ sở theo mức giá đã ấn định trước vào trước hoặc đúng thời điểm đã được xác định trong tương lai. 

Hợp đồng hoán đổi (Swap) là hợp đồng có sự thỏa thuận giữa hai bên để trong giao dịch hai bên đối tác thực hiện trao đổi dòng tiền này lấy một dòng tiền khác của bên kia.

Phân biệt chứng khoán phái sinh VPS và chứng khoán cơ sở

Chứng khoán VPS phái sinh khác biệt với chứng khoán cơ sở ở 6 yếu tố cơ bản sau: Điểm khác nhau đầu tiên đó là chứng khoán phái sinh cho phép số lượng niêm yết không giới hạn và thực hiện bán khống. Điều này có nghĩa là đơn vị có thể tham gia ở vị thế bán mà khôn cần nắm giữ tài sản cơ sở. 

Tiếp theo là về tỷ lệ ký quỹ phái sinh VPS chỉ cần ký quỹ một phần giá trị của giao dịch chứ không cần ký quỹ bằng tổng giá trị chứng khoán muốn giao dịch.

Chi phí ký quỹ phái sinh VPS hoàn toàn miễn phí chứ không tính theo mức lãi suất CTCK quy định như giao dịch chứng khoán cơ sở. 

Tuy nhiên trong giao dịch chứng khoán phái sinh yêu cầu ký quỹ trong mọi giao dịch. Thời gian thanh toán cho giao dịch phái sinh là T+ 0 còn chứng khoán cơ sở là T+ 2.

Lợi ích khi đầu tư chứng khoán phái sinh VPS

Khi thực hiện giao dịch phái sinh VPS nhà đầu tư có thể đóng/mở vị thế (giao dịch mua/bán) ngay trong phiên giao dịch. 

VPS cung cấp cho nhà đầu tư đòn bẩy tài chính với tỷ lệ ký quỹ phái sinh thấp, chỉ 14% và hình thức đầu tư linh hoạt hơn. Nhà đầu tư có thể kiếm được lợi nhuận ngay cả khi thị trường đi xuống do có thể thực hiện bán khống các hợp đồng tương lai.

Khả năng phòng ngừa rủi ro khi đầu tư chứng khoán VPS phái sinh nhờ vào công cụ quản lý rủi ro ngay khi giá cổ phiếu thị trường chứng khoán cơ sở có dấu hiệu giảm. 

Hướng dẫn khách hàng sử dụng tài khoản giao dịch chứng khoán VPS phái sinh 

Để thực hiện đầu tư chứng khoán phái sinh trên VPS trước hết nhà đầu tư cần nắm rõ về quy trình giao dịch, các yêu cầu về mở tài khoản cũng như hướng dẫn nộp rút tiền trên VPS. Dưới đây là tổng hợp các hướng dẫn chi tiết sử dụng tài khoản giao dịch VPS phái sinh đầy đủ và chi tiết nhất.

Quy trình giao dịch chứng khoán phái sinh trên VPS

Quy trình giao dịch chứng khoán phái sinh trên VPS gồm 4 bước:

Trước tiên để giao dịch chứng khoán phái sinh, khách hàng cần mở tài khoản phái sinh VPS. Sau khi có tài khoản, khách hàng cần thực hiện nộp tiền vào tài khoản phái sinh tại VPS, Khi tài khoản VPS có tiền khách hàng thực hiện chuyển tiền lên VSD để thực hiện ký quỹ.

Trong ngày diễn ra giao dịch khách hàng đặt lệnh giao dịch với VPS, hệ thống sẽ xác nhận lệnh và chuyển lệnh khớp đến HNX. Trong ngày giao dịch VPS có thể yêu cầu khách hàng bổ sung ký quỹ nếu cần thiết tùy theo giao dịch. 

Kết thúc ngày giao dịch, VPS hạch toán lãi lỗ hàng ngày gửi đến nhà đầu tư và thực hiện bổ sung ký quỹ hàng ngày nếu cần. 

Quy trình và quy định mở tài khoản tại VPS

Để mở tài khoản chứng khoán phái sinh VPS khách hàng phải mở tài khoản cơ sở VPS. Việc mở tài khoản có thể thực hiện trực tiếp tại quầy giao dịch, chi nhánh của VPS hoạch yêu cầu mở tài khoản từ xa qua các kênh online. 

Sau khi tài khoản cơ sở được mở, khách hàng yêu cầu mở tài khoản chứng khoán phái sinh. Yêu cầu sẽ được hệ thống VPS giải quyết sau 01 ngày làm việc. Khi yêu cầu mở tài khoản được phê duyệt khách hàng thực hiện theo hướng dẫn để kích hoạt tài khoản và tiến hành giao dịch. 

Một số quy định đăng ký tài khoản phái sinh VPS: Khách hàng trên 18 tuổi đã đăng ký tài khoản cơ sở VPS.

VPS không thực hiện cấp tài khoản cho khách hàng là cá nhân không có năng lực hành vi dân sự hoạc khách hàng đang chịu sự quản thúc của pháp luật, đang thực hiện án tù…

Đối với cá nhân hiện đang là Giám đốc (Tổng Giám đốc), Phó Giám đốc (Phó Tổng Giám đốc), Trưởng bộ phận hay Nhân viên của các sàn giao dịch chứng khoán khác, VPS cũng từ chối yêu cầu mở tài khoản. 

Để mở tài khoản đầu tư VPS phái sinh khách hàng cá nhân chỉ cần chuẩn bị Chứng minh nhân dân; hoặc Thẻ căn cước công dân còn thời hạn. Đối với yêu cầu mở tài khoản cho khách hàng là tổ chức, hồ sơ cần chuẩn bị bao gồm Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, Giấy phép hoạt động, Quyết định thành lập hoặc các giấy tờ khác có giá trị tương đương. Cá nhân đại diện hoặc người được ủy quyền theo pháp luật cần cung cấp Chứng minh nhân dân/ căn cước công dân hoặc Hộ chiếu theo yêu cầu; giấy ủy quyền hợp pháp theo quy định đối với trường hợp đại diện ủy quyền. 

Hướng dẫn nộp/ rút tiền ký quỹ VPS 

Khách hàng thực hiện nộp tiền trực tiếp vào tài khoản phái sinh được VPS cấp. Sau đó chuyển tiền từ tài khoản cơ sở/ký quỹ sang tài khoản VPS phái sinh.

Khách hàng Miền Bắc thực hiện chuyển tiền vào tài khoản CTCP Chứng khoán VPS, số tài khoản: 2644991 tại Ngân hàng VPBank CN Đông Đô

Khách hàng khu vực phía Nam chuyển tiền vào tài khoản CTCP Chứng khoán VPS CN Thành phố Hồ Chí Minh, số tài khoản: 10576016 tại Ngân hàng VPBank CN Hồ Chí Minh. 

Nội dung chuyển tiền: Đối với Khách hàng nộp tài khoản chứng khoán phái sinh: [Tên chủ tài khoản] nộp tiền tài khoản 026C123456_8  

Khách hàng nộp tài khoản ký quỹ theo nội dung: [Tên chủ tài khoản] nộp tiền tài khoản ký quỹ chứng khoán phái sinh 026C123456_8. Trong đó 123456 là số tài khoản VPS của quý khách. 

Để thức hiện rút tiền, khách hàng VPS thực hiện theo 2 bước.

Bước 1: Khách hàng thực hiện chuyển tiền từ tài khoản ký quỹ tại VSD về tài khoản phái sinh tại VPS. Sau đó khách hàng tiếp tục thực hiện chuyển tiền từ tài khoản phái sinh tới các tài khoản ngân hàng của khách hàng. 

Biểu phí giao dịch phái sinh trên VPS

Đối với biểu phí giao dịch được quy định chi tiết  trong hướng dẫn chứng khoán phái sinh VPS có hiệu lực từ 01/10/2021 như bảng sau:

Thông số quản lý tài sản phái sinh tại VPS 

Về thông số quản lý tài sản phái sinh VPS áp dụng tỷ lệ ký quỹ phái sinh VPS ban đầu là 13%. Ngưỡng cảnh báo 1 (Wa1) là 90% đối với tài khoản bị yêu cầu bổ sung tài sản ký quỹ để đưa tỷ lệ sử dụng tài sản về mức dưới 80%. Ngưỡng cảnh báo 2 (Wa2) thông số 95% cho tài khoản bị bắt buộc phải xử lý để đưa tỷ lệ sử dụng tài sản về mức dưới 80%. Vị thế tối thiểu quy định trên 01 lệnh đặt cho  01 Hợp đồng. 

Hướng dẫn cách giao dịch phái sinh VPS online

Hiện tại, hệ thống giao dịch chứng khoán phái sinh VPS bao gồm: Hệ thống giao dịch Hometrade dành cho các nhà đầu tư giao dịch chứng khoán phái sinh trên máy tính. Để thực hiện giao dịch khách hàng truy cập vào địa chỉ website: https://hometrade.vps.com.vn/  Thực hiện đăng nhập và giao dịch theo hướng dẫn giao dịch chứng khoán phái sinh VPS.

Cách thứ 2 khách hàng sử dụng ứng dụng giao dịch chứng khoán phái sinh cho khách hàng của VPS SmartPro. Khách hàng vào phần CH Play đối với điện thoại thông minh sử dụng hệ điều hành Android và App Store đối với hệ điều hành IOS tìm VPS SmartPro; sau đó tải về điện thoại. Khách hàng nhập thông tin tài khoản VPS và mật khẩu, xác nhận OTP qua điện thoại để đăng nhập tài khoản và thực hiện giao dịch. 

Hướng dẫn tính toán lãi lỗ khi giao dịch chứng khoán VPS phái sinh

Nguyên tắc tính lãi lỗ trong giao dịch VPS phái sinh: Lãi lỗ được xác định trên cơ sở chênh lệch giá thanh toán cuối ngày (DSP) so với giá bình quân gia quyền theo số lượng (VWAP) của từng loại loại vị thế, tính riêng theo mã hợp đồng. 

Công thức tổng quát tính lãi / lỗ hàng ngày trong giao dịch phái sinh trên VPS

Lãi/lỗ vị thế mở = (Giá thanh toán thời điểm cuối ngày – Giá giao dịch) * Hệ số nhân * Số lượng hợp đồng. 

Với những hợp đồng nắm giữ qua ngày được tính theo công thức: 

Lãi/lỗ vị thế đã có = (Giá thanh toán vào cuối ngày – Giá thanh toán vào cuối ngày liền trước) * Hệ số nhân * Số lượng hợp đồng.

Một số lưu ý khi giao dịch chứng khoán phái sinh VPS

Trong đầu tư chưngs khoán phái sinh trên VPS nhà đầu tư cần thật chú ý đến những điểm sau:

Hai loại tỷ lệ khi đầu tư chứng khoán VPS phái sinh

Khi khách hàng tiến hành giao dịch chứng khoán VPS phái sinh, sau khi đã nắm giữ vị thế, nhà đầu tư cần theo dõi hai loại tỷ lệ là Tỷ lệ sử dụng tài sản ký quỹ và tỷ lệ tài khoản phái sinh.

Tỷ lệ sử dụng tài sản ký quỹ xác định bằng Giá trị ký quỹ yêu cầu/Giá trị tài sản ký quỹ hợp lệ

Tỷ lệ sử dụng tài khoản phái sinh bằng Giá trị ký quỹ yêu cầu/Giá trị tài sản ròng hợp lệ

Lưu ý về Trạng thái tài khoản VPS:

– Mức cảnh báo: Khi tài khoản vượt quá mức này, Nhà đầu tư sẽ được Công ty chứng khoán VPS gọi để thông báo bổ sung ký quỹ. Nhà đầu tư phải thực hiện nộp thêm ký quỹ hoặc đóng bớt vị thế để tỷ lệ về thấp hơn hoặc bằng mức an toàn được VPS quy định là dưới 80%.

 – Mức xử lý: Tài khoản chứng khoán phái sinh trên VPS của nhà đầu tư sẽ bị xử lý đóng vị thế nếu vượt quá mức quy định này. Bởi vậy nhà đầu tư cần chú ý đến mức xử lý của tài khoản để có những điều chỉnh phù hợp. 

Trên đây là tổng hợp thông tin chi tiết đầy đủ nhất về chứng khoán VPS phái sinh cũng như hướng dẫn mở, sử dụng tài khoản và cách giao dịch trên tài khoản VPS. Hy vọng rằng những thông tin hướng dẫn trên có thể giúp khách hàng hiểu rõ hơn về các bước trong quy trình đầu tư chứng khoán phái sinh VPS. Qua đó giúp khách hàng có những quyết định đầu tư sáng suốt để mang lại tỷ lệ sinh lời hiệu quả nhất.